Lenten

Beschrijving

• Zuidlaren is een esdorp dat voor het eerst in oude geschriften van 1160 genoemd wordt. Het heeft een krans van een tiental eeuwenoude brinken. Sommigen met honderden jaren oude eikenbomen. Je start de route aan een boomrijke brink. Hier wordt al 800 jaar de Zuidlaardermarkt gehouden op de derde dinsdag van oktober. Met Europa's grootste paardenmarkt, een grote kermis en een vier kilometer lange warenmarkt, is een bezoek aan deze markt een ware belevenis. Ook kent Zuidlaren een 13e -eeuwse kerk en grote landhuizen. De havezate Laarwoud is de bekendste. Het gebouw dateert uit het begin van de 17 e eeuw en is heden ten dage particulier bezit. Breng een bezoek aan museummolen De Wachter. De stoommachines werken nog en er is een smederij, ambachtelijke bakkerij, een klompenmakerij en een museumwinkel.
• Zuidlaren is gelegen op de Hondsrug, geologisch gezien een bijzonder gebied. Grote gletsjers uit de voorlaatste ijstijd hebben hier het landschap gevormd. Het schuivende landijs boetseerde de lijnrechte heuvelrug De Hondsrug van Groningen tot Coevorden. Vanaf september 2013 heeft het Hondsruggebied van UNESCO de status van Europees Geopark gekregen. Het is hiermee het eerste UNESCO Global Geopark van Nederland.
• Vanuit Zuidlaren fiets je via Midlaren langs het Zuidlaardermeer. Het Zuidlaardermeer is een 540 ha groot meer dat voor recreatie gebruikt wordt. Het heeft een natuurlijke oorsprong. Het ligt voor ongeveer een kwart in Drenthe en driekwart in Groningen.
• Je fietst nu het dal van de rivier de Hunze in. Langs de Hunze en het Zuidlaardermeer zijn door Het Groninger Landschap en Het Drentse Landschap sinds 2008 bevers uitgezet. In het gebied leven ondertussen meerdere beverfamilies.
• Het dorp De Groeve is gelegen aan de plek waar de Hunze uitmondt in het Zuidlaardermeer. Groeve is afgeleid van ‘graven’. En is een verwijzing naar het gegraven Havenkanaal dat net buiten het dorp uitmondt in de rivier. Dit kanaal is de vaarverbinding van het meer met het dorp Zuidlaren.
• De fietstocht voert verder door een gebied dat gekenmerkt wordt door een ruimte en weidsheid die ongekend is. Maar tegelijkertijd ligt de Hunzevallei besloten. Tussen De Hondsrug en rivierduinen in. Het is een dal vol slingerende beekjes. Het moerassige veenlandschap werd hier vanaf de 18e eeuw ontgonnen. Afgestorven planten hadden na honderden jaren een metersdikke veenlaag gevormd. Weggestoken en gedroogd werd het veen turf genoemd en als brandstof gebruikt. Ten behoeve van de vervening werden wijken en vaarten aangelegd en hier ontstonden de dorpen van de veenarbeiders.
• Veel namen van de zanddorpen komen in het veen weer terug. Zo ook Zuidlaarderveen, een voorbeeld van een typisch veendorp. Zuidlaarderveen is een langgerekt dorp met aangesloten bebouwing dat lintbebouwing of lintdorp wordt genoemd.
• Na Zuidlaarderveen schamp je de Drents-Groningse grens die hier de Semslinie wordt genoemd. De Groningers en Drenten zijn in dit grensgebied nog een tijdje in een grensoorlog verwikkeld geweest. In 1615 heeft de Friese landmeter, Johan Sems, de grens bepaald om het conflict op te lossen.
• In Spijkerboor stap je even van de fiets af. De plaatsnaam van dit dorp is ontleend aan de kronkelende loop van de Hunze, die langs het dorp stroomt. Deze heeft hier de vorm van een spijkerboor, een ouderwetse timmermansboor met zwengelgreep. Heb je de bever al gezien?
• Stap weer op de fiets richting Gieten. Geniet van het weidse uitzicht. Ook hier wisselen het veenkoloniale landschap en de drassige beekdalen elkaar af. Aan de rand van de Anner Groenlanden zie je een paar opvallende bulten. Dit zijn rivierduinen ontstaan door opgestoven zand.
• Het Zwanemeerbos ten noorden van Gieten herbergt de sporen van eeuwenoude bewoning. In het natuurgebied liggen een veertigtal grafheuvels uit de IJzertijd. De door het bos lopende zandweg van noord naar zuid, is van oorsprong de oude middeleeuwse verbindingsweg die Groningen met Coevorden verbond. Let eens op de aparte vorm van de eiken in dit bos. Door het voortdurend afknabbelen van de eikentwijgen door schapen, werd de groei van de bomen onmogelijk gemaakt. Dit resulteerde in struikvormige eikenbosjes: de strubben.
• Pak nog een stukje mee van de Boswachterij Anloo om dan uit te komen in Annen. Dit esdorp heeft de grootste grasbrink van Europa. In Annen ligt hunebed D9 dat wordt omringd door bebouwing. Deze kleine, incomplete stenen grafkamer stamt uit de Nieuwe Steentijd.
• Zuidlaren komt weer in zicht. Rest alleen nog persoonlijk kennis te maken met (het beeld van) ‘Berend Botje’. Bekend van het negentiende-eeuws kinderliedje: ‘Berend Botje ging uit varen’. De oorsprong van het liedje ligt waarschijnlijk op opvoedkundig gebied om te waarschuwen tegen nietsnutterij. Nu is het tijd om de inwendige mens te versterken. Dat kan bij de gezellige eetgelegenheden of op een van de terrassen die Zuidlaren rijk is.