Paterswoldsemeer

Beschrijving

• Het dorp Eelde wordt in een oorkonde al in 1139 genoemd en Paterswolde in 1447. Paterswolde ligt in het uiterste noorden van Drenthe. Een klein deel van het dorp, langs de Meerweg, is gelegen in de provincie Groningen. Paterswolde is na de Tweede Wereldoorlog met Eelde vergroeid. Het dorp is vooral bekend vanwege het Paterswoldsemeer, dat overigens op de topografische kaart het Paterswoldermeer wordt genoemd. De omgeving is geliefd bij ‘stadjers’ (de benaming voor inwoners van de stad Groningen), omdat het dicht bij de stad Groningen ligt, een parkachtige uitstraling heeft en vanwege de recreatiegebieden rond het meer en het Friesche Veen. De fietsroute komt in de nabijheid van een aantal landgoederen.
• Je stapt op de fiets richting Paterswolde en pakt de fietsroute op bij Knooppunt 25. Je fietst over de Meerweg tussen het Paterswoldsemeer en het Friesche Veen. Het Friesche Veen is een gebied met moerasbos, water en rietlanden. Het is ontstaan na veenafgraving in de eerste helft van de 19e eeuw. Dit natuurgebied is onderdeel van landgoed Vennebroek. Op dit landgoed staat ook een mooie havezate. Het huidige gebouw stamt uit 1848. De vijver is omringd door oude beuken en kastanjes. De oudste is meer dan 300 jaar en heeft een stamomtrek van bijna vijf meter.
• In Paterswolde voert de fietsroute je langs landgoed De Braak. De Braak bestaat onder andere uit een monumentaal park. Het park is door tuinarchitect Roodbaard in de 19e eeuw in Landschapsstijl ontworpen. Kenmerkend zijn kronkelende laantjes, doorkijkjes en sierlijke vijvers. Op De Braak vind je een doolhof en een berceau bestaand uit beuken die met de toppen in elkaar zijn gevlochten.
• Je fietst een stukje door Paterswolde, waar je een bezoek kunt brengen aan het Internationaal Klompenmuseum, museum De Buitenplaats en de dorpskerk Eelde. Via een smalle weg omzoomd met bomen laat je al snel Paterswolde achter je.
• In de buurt van de fietsroute ligt havezate Lemferdinge. Het is niet precies bekend wanneer havezate Lemferdinge met landgoed is gebouwd. In documenten uit 1447 wordt het al vermeld. Vroeger heeft er een groot landhuis met gracht, twee schathuizen en gestaan. Tegenwoordig bestaat het landgoed uit een schathuis en tuinen.
• Je passeert landgoed Vosbergen. De villa en het landgoed zijn rond 1900 ontstaan. Het echtpaar Kraus-Groeneveld kocht in 1890 een boerderij en wat bos. Het huidige park is aangelegd in Engelse Landschapstijl.
• Je trapt lekker door en geniet van het mooie polderlandschap. Even verderop ligt havezate Oosterbroek. Oorspronkelijk heeft Oosterbroek in de 15e eeuw gestaan op het terrein Borgstee ten oosten van de huidige plek. Van dat gebouw is weinig bekend. Het huidige huis is uit 1830 met verbouwingen uit 1924. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het gevorderd door Duitsers. Langs het fietspad ligt een fraai sterrenbos.
• Je passeert het Noord-Willemskanaal en fietst langs Huis te Glimmen, verborgen op een omgracht terrein op de oostoever van de Drentsche Aa. Op de fundamenten van een in 1227 verwoest mottekasteel is het huidige Huis rond de 16e eeuw gebouwd. Het bijbehorende Quintusbos is rond 1820 aangelegd. Een mottekasteel is een vrij steile heuvel van ongeveer vijf meter voorzien van een houten of stenen toren. Ze werden in de 11e tot 13e eeuw aangelegd als machtsbasis voor lokale machthebbers. De bekendste motte in Drenthe is het kasteel van Coevorden.
• Je fietst richting Noordlaren. De meest opvallende gebouwen in het esdorp Noordlaren zijn de Stellingmolen uit 1849 en de Protestantse Sint-Bartholomeuskerk. Het oudste deel van de kerk stamt uit de 12e eeuw en de op zwerfkeien gefundeerde toren is uit het begin van de 13e eeuw. In de kerk is nog een 15e eeuwse muurschildering zichtbaar.
• Een stukje van de fietsroute af richting Midlaren liggen twee hunebedden met de nummers D3 en D4. Dit hunebeddenpaar is één van de merkwaardigste in Drenthe vanwege de bijzondere ligging: tegen de zijmuur van een boerderijtje.
• In de verte zie je het Zuidlaardermeer. Dit meer is een natuurlijke verbreding van de Hunze en is ontstaan aan het eind van de laatste ijstijd, zo’n 7000 jaar geleden. Langs de oevers en op het meer zijn zoveel verschillende vogels te vinden dat het tot beschermd vogelgebied is verklaard. Stap eens van de fiets en geniet extra van het uitzicht vanaf uitkijktoren Zuidlaardermeer West.
• Je vervolgt je route richting Onnen, een esdorp met enkele bezienswaardige boerderijen en poldermolen De Biks. Je trapt door langs Haren richting de stad Groningen. Geniet van het levendige centrum voordat je je fietstocht vervolgt richting het Paterswoldsemeer. Dit meer is rond 1800 door veenwinning uitgegraven. Vanaf 1900 werd het voornamelijk een recreatieplas. Op Gronings grondgebied is de plas fors uitgebreid met de Hoornse Plas (1976) en het Hoornsemeer (1982). Je fietst verder langs het Hoornse en Paterwoldsemeer.
• De fietstocht ‘Paterswoldsemeerroute’ zit erop. Strijk neer in een plaatselijk café of restaurant en geniet nog even na van deze mooie fietstocht.