Ondanks de doorsnijding door de autoweg Drachten-Emmen is een rondwandeling door dit terrein…
Ondanks de doorsnijding door de autoweg Drachten-Emmen is een rondwandeling door dit terrein met zijn vennen, heide en bospartijen zeker de moeite waard. De gemarkeerde wandelroute door het zuidelijke deel van het Smilder Oosterveld is 2,5 kilometer lang. Het startpunt van deze wandeling is te bereiken door vanaf de Drentse Hoofdvaart het weggetje naar de televisietoren van Hoogersmilde in te slaan. De weg loopt voorbij de toren als zandweg tot aan de rand van het terrein. Het samenspel van heide, bos, vennen, houtsingels, zandwegen, venige laagten en een waterplas zorgt voor een verrassend afwisselend geheel. Het terrein is niet opengesteld voor honden.
De cartografen in dienst van Napoleon gaven het Smilder Oosterveld op een kaart uit 1812 aan als 'Bruyeres Humides' oftewel ‘natte heide’. Tot in de tweede helft van de 19e eeuw maakte het Smilder Oosterveld dan ook deel uit van een uitgestrekt veen- en heidegebied. Pas tegen het eind van de 19e eeuw komt de ontginning van het gebied goed op gang. Er is hier niet alleen naar veen gegraven. In het bos in de zuidelijke uitloper van het terrein liggen overblijfselen van tankgrachten, loopgraven en mitrailleursnesten uit de Tweede wereldoorlog. De structuren maken deel uit van een in 1944-45 aangelegde Duitse verdedigingslinie van noord naar zuid door Drenthe. Ook op andere plekken langs de vaart zijn overblijfselen van deze linie terug te vinden. De linie was bedoeld om een eventuele aanval van de geallieerden vanuit het westen tegen te houden.
Al sinds 1973 wordt dit terrein door schapen begraasd. Het is dan ook het oudste begrazingsproject van 'Het Drentse Landschap'. Omdat de schapen niet in staat waren de vergrassing van de natste terreindelen volledig te bestrijden, worden sinds 1987 ook runderen ingezet. Sinds enige jaren lopen hier enkele Schotse Hooglanders rond.
