Lysander van Oossanen
Boswachter Drents-Friese Wold
Boswachter Lysander van Oossanen voelt zich helemaal thuis in het Drents-Friese Wold. Met zijn liefde voor het boswachtersvak, bushcraft, wildpluk en een zelfvoorzienende levensstijl kent hij de Drentse natuur als geen ander. In deze blogserie neemt hij je mee naar plekken waar stilte en schoonheid je zintuigen openen, waar mens én dier tot rust komen, en hoopt hij jouw liefde voor de natuur te laten groeien.
Een stilte om bij stil te staan
Soms krijg je als boswachter van die mooie vragen, zoals: waar ligt het stilste plekje van Nederland? Ik weet het niet. En misschien is dat maar goed ook, want als de stille plekjes meer bekendheid krijgen, hoe lang zijn ze dan nog echt stil?
Wat ik wel weet en ook wel durf te verklappen: in het Drents-Friese Wold kun je nog stilte ervaren. Echte stilte. Dat betekent niet dat er helemaal geen geluid is, maar er zijn plekken waar geen autogeluid, geen geschreeuw, geklets of andere menselijke geluiden zijn. Het is een soort stilte waarbij je haast vanzelf wat langzamer gaat lopen tot je stil staat en je adem inhoudt en luistert.
Er is een plek in het Drents-Friese Wold waar ik graag kom als ik behoefte heb aan stilte. Een open plek in het bos met wat varens en met mos onder je voeten. Het bos dempt het verre geluid nog verder. Maar dit is natuurlijk niet het enige stille plekje. Misschien ken jij er ook één? Een plek waar jij de drukte achter je laat en waar je oren zich langzaam opnieuw afstemmen op de subtiele geluidjes.
Meer stilte dan anders
Juist nu, in deze tijd van het jaar, de zomer, wordt het stiller in het bos. De vogels zijn minder luid. Het zingen en roepen is voorbij, het territorium is verdedigd, het spel van verleiding met het mooiste lied gespeeld. In de vroege ochtend of late avond hoor je er nog een paar, maar overdag is het vaak verrassend stil.
Die stilte doet iets met je. Alsof je zintuigen op een andere manier worden geprikkeld. Je gaat anders luisteren en geur en zicht lijken ook sterker te worden. Je hoort ineens weer het ruisen van de bladeren, een vallend blad, het scharrelen van een merel die de blaadjes omdraait, op zoek naar een lekker hapje. Of je hoort echt helemaal niets wat soms precies is wat je nodig hebt.
Stilte en cultuur: een ander perspectief
Stilte is niet vanzelfsprekend meer, maar juist daarom zo waardevol. Laatst kreeg ik een interessante social media post doorgestuurd. Het ging over hoe stilte in Finland als een vorm van liefde en respect wordt gezien en zelfs onderdeel is van de Finse cultuur. Er is zelfs een woord voor: hiljaisuus. Het betekent letterlijk “stilte”, maar dan als een actieve, betekenisvolle stilte. Stilte wordt daar gezien als een waardevolle ervaring die de verbinding met de natuur versterkt. Stilte wordt niet als leeg ervaren, maar als ruimte om te ademen, te voelen en te reflecteren. Waar stilte in veel westerse culturen als ongemakkelijk wordt ervaren, is het in Finland juist een vorm van aanwezigheid en aandacht. Er is zelfs een officiële toeristische campagne geweest met de slogan:
“Silence, please. Finland.” Come and experience the healing power of our silence.
Finland promoot stilte dus als een luxeproduct, een zeldzaam goed in een wereld vol prikkels.
Die stilte is essentieel voor veel dieren
Veel soorten zijn juist afhankelijk van rustige stille momenten in het etmaal om te kunnen foerageren (het actief zoeken naar voedsel) of zich veilig te voelen. Roofvogels kunnen hun prooien beter opsporen in stilte, boommarters en dassen houden de omgeving scherp in de gaten met hun oren en zangvogels passen hun gedrag aan het geluidsniveau aan. In drukke gebieden zingen ze soms hoger of korter. Stilte is voor de natuur geen luxe, maar een essentieel onderdeel van overleving. Reeën hebben bijvoorbeeld als herkauwers echte rust nodig om hun voedsel te kunnen herkauwen. Geen rennende honden of harde stemmen in de buurt. Als ze te vaak worden verstoord, blijven ze alert, gaan niet ergens stil liggen en lukt het herkauwen niet. Dan sterven ze uiteindelijk met een volle maag, omdat er simpelweg geen ruimte was voor stilte… Misschien is het tijd dat wij in Nederland ons ook wat vaker als de Finnen gedragen.
L-zintuigen
Ik nodig je uit de natuur te komen beleven met wat ik de ‘L-zintuigen’ noem. Zintuigen die je niet in je hoofd meet, maar die je wel in je lijf voelt. Manieren om de natuur (en de stilte daarin) écht te ervaren:
- Leer – van alles wat groeit en beweegt
- Loop – langzaam genoeg om iets op te merken
- Lach – om een muis, een modderspoor of jezelf
- Leef – met je zintuigen open
- Loslaten – je haast, je ruis, je scherm
- En de bonus: de L van Lysander om eens samen op pad te gaan!
Heb jij zo’n plek?
Ik kan niet zeggen dat ik hét stilste plekje heb gevonden, maar ik geloof wel dat ze nog bestaan. En ik ben trots dat in het Drents-Friese Wold zo’n plek is waar je de stilte nog kunt vinden als je er de tijd voor neemt. Wat is jouw stilste plekje? En wat hoor je daar eigenlijk wél? Heb jij een plek waar je even niets hoeft? Waar de wereld stil is en jij automatisch stil wordt?
Benieuwd naar meer blogs van boswachter Lysander van Oossanen? Kijk dan hier.
“Hoe stiller het om je heen wordt, hoe beter je voelt wat er van binnen leeft.”
