5x Drentse Van Gogh schilderijen

Wanneer Vincent van Gogh in het najaar van 1883 naar Drenthe komt, zit hij nog in zijn beginjaren als kunstenaar. Hier gaat hij op zoek naar het ongerepte landschap waar andere kunstenaars hem over hadden verteld. Hij hoopt hier rust en inspiratie te vinden. Van Gogh schilderde veen- en heidelandschappen in donkere kleuren, soms met werkende veenarbeiders en gaat volop experimenteren met technieken en het schilderen met olieverf. Uit zijn brieven blijkt dat Vincent tijdens zijn verblijf in Hoogeveen en vervolgens Nieuw-Amsterdam/Veenoord en Zweeloo een heel aantal studies schilderde, waarvan merendeel verloren is gegaan. Vandaag de dag worden de volgende schilderijen aan de Drentse periode toegeschreven.

'Plant u in den grond van Drenthe, gij zult er kiemen’,
schrijft Vincent van Gogh in een brief aan zijn broer Theo in 1883

Deze vrouwen schilderde Van Gogh in de omgeving van het Drentse dorp Nieuw-Amsterdam, de uitvalsbasis voor zijn ontdekkingstochten door het veengebied. Doel was om de 'gewone' mens en dan met name de landarbeider, te schilderen. De vrouwen op het schilderij verzamelen waarschijnlijk gedroogde turfplaggen. Van Gogh was gefascineerd door het eenvoudige landleven. Al ruim twee jaar was hij bezig het boerenleven te onderzoeken en te schetsen. Tijdens het schilderen van het werk 'Twee vrouwen in het veen' heeft hij zich een paar keer bedacht. Zo blijkt uit onderzoek dat het schilderij eerst vier figuren liet zien in plaats van twee. Dit zie je ook in de schets, te vinden onderaan deze pagina.

‘Onkruid verbrandende boer’ is een krachtig schilderij uit Van Goghs Drentse periode: ondanks dat hij nog maar beginnend kunstenaar was, slaagde hij er goed in om een intiem avondeffect vast te leggen. Het is een donker schilderij met kleuren die dicht bij elkaar liggen: door zich te concentreren op de lichtwerking wist Van Gogh er een interessante voorstelling van te maken. Het schijnsel van het vuur, de opstijgende rook, het licht dat op de handen en voet van de figuur valt en de schaduw die hij op het land werpt, zijn goed getroffen.

In een brief van 22 oktober 1883 aan zijn broer Theo maakte Vincent van Gogh schetsjes van vier schilderijen, waaronder Onkruid verbrandende boer. Hij schreef daarover: ‘Ziehier een paar avond effekten – ik zit nog steeds op dat onkruidverbrandertje, dat ik wat toon aangaat in een geschilderde studie beter heb dan vroeger, zóó dat het meer de grootheid der vlakte en het vallen van den avond geeft en ’t vuurtje ’t eenige lichtstipje is met ietwat rook. Ik ging er telkens s’avonds voor buiten kijken.’