Muurschildering | Van Gogh Silo in Nieuw-Amsterdam/Veenoord

Op 30 maart 2023 is het project Van Gogh Drenthe gestart. Er zijn voor het jaar 2023 ruim veertig projecten gepland in de gemeente Emmen.

Na drie weken in Hoogeveen te hebben verbleven, vertrok Vincent van Gogh naar Nieuw-Amsterdam/Veenoord. Hoogeveen was een tussenstation, want Vincent wilde naar het oorspronkelijke veengebied in het oosten van de gemeente Emmen tegen de Duitse grens aan. Hij wilde bijvoorbeeld naar Zwartemeer en naar een dorp waar hutten stonden met slechts één ruimte waar mensen en dieren samenleefden. Waarschijnlijk bedoelde hij hiermee Weiteveen. Maar de Verlengde Hoogeveensche Vaart hield op bij Erica en waarschijnlijk was daar nog geen logement. Dus moest Vincent kiezen voor een logement in Nieuw-Amsterdam/Veenoord, dat van Hindrik Scholte en het huidige Van Gogh Huis Drenthe.

Kunstwerk op silo Nieuw-Amsterdam/Veenoord

Op de voormalige graansilo bij het NS-station van Nieuw-Amsterdam/Veenoord zijn kunstwerken aangebracht gebaseerd op Vincent van Gogh in Drenthe. Het kunstenaarscollectief De Strakke Hand realiseerde een werk van 650 m2, dat een periode van minimaal vijf jaar te zien is.

Nieuw-Amsterdam/Veenoord was de belangrijkste woon- en werklocatie voor Vincent van Gogh toen hij in het najaar van 1883 Drenthe bezocht. Hij logeerde van 5 oktober tot en met 4 december 1883 in het logement van Hindrik Scholte bij de brug over de Verlengde Hoogeveensche Vaart in het duodorp. In dit logement zit tegenwoordig het Van Gogh Huis gevestigd. Het project om een kunstwerk te realiseren op de voormalige silo tegenover het NS Station in Nieuw-Amsterdam/Veenoord zorgt voor een prachtige verbinding tussen het station en het Van Gogh Huis.

Aan drie zijden van de voormalige silo is door De Strakke Hand en verbeelding gemaakt van Vincent van Gogh in Drenthe. Aan de westelijke zijde is de beroemde aquarel 'De ophaalbrug' van Vincent van Gogh geschilderd (250 m2 groot). Aan de stationszijde een Drents portret van Vincent van Gogh (250 m2 groot). Hoe Vincent er in Drenthe heeft uitgezien weten we niet, want er zijn geen foto's of (zelf)portretten van hem uit de periode 1872-1886 bekend. Daarom is een wedstrijd uitgeschreven door de amateur-kunstschilders van De Nachtwacht van Emmen om hun interpretatie te geven van hoe Vincent er in Drenthe uit kan hebben gezien. Deze wedstrijd is gewonnen door Jantje Hartman uit Klazienaveen. Haar werk is door de kunstenaars van De Strakke Hand middels AI-techniek doorontwikkeld zodat het geschikt is om op een groot oppervlak aan te brengen. Het werk van Jantje Hartman is geïnspireerd op een foto-kunstwerk dat is gecreëerd door de Amsterdamse kunstenaar Bas Uterwijk, dat ontwikkeld werd middels AI-techniek. De ophaalbrug en het Drentse portret van Vincent van Gogh worden met elkaar verbonden door een tekst uit één van de Drentse brieven van Vincent van Gogh aan zijn broer Theo in Parijs.

Op het terrein ten westen van de voormalige silo bloeien duizenden bloemen, die een verbinding zijn met Vincent van Gogh. Maar dan wel onze eigen interpretatie met een Drents akkerbloemen- en grasmengsel. Door vrijwilligers uit Nieuw-Amsterdam/Veenoord is hier de Van Gogh Bloemenweide aangelegd.

Foto-art Bas Uterwijk

De Amsterdams kunstenaar Bas Uterwijk legde de basis voor het Drentse portret van Vincent van Gogh zonder dat hij het wist. Amateur-kunstschilder Jantje Hartman uit Klazienaveen liet zich namelijk door zijn AI-foto van Vincent van Gogh inspireren voor haar Drentse portret.

Met behulp van neurale netwerken construeert Bas Uterwijk foto's die nooit met een echte camera zijn opgenomen. Portretten van mensen die leefden voordat de camera werd uitgevonden of van mensen die nooit hebben bestaan. Voor het Noorderlicht Festival reconstrueerde hij twee portretten op basis van data: Andy Warhol en Vincent van Gogh. 

De introductie van Photoshop in 1987 betekende het einde van de fotografie als het ultieme visuele bewijs. Er is slechts één portretfoto van de Nederlandse schilder Vincent van Gogh (1853-1890) bekend. Op deze foto is hij negentien jaar oud. Door meer dan veertig portretten van de schilder te uploaden naar een neuraal netwerk, probeert Uterwijk zo dicht mogelijk te benaderen hoe Van gogh eruit had kunnen zien vlak voor zijn dood. Met algoritmen en subjectieve interpolatie van diens (zelf)portretten probeert hij in 'Op zoek naar Vincent' een gezicht te reconstrueren dat al ruim een eeuw een raadsel is.

Jantje Hartman en De Strakke Hand

In een wedstrijd met zeventien amateur-schilders van Stichting De Nachtwacht van Emmen, waarin opdracht is gegeven om een Drents portret van Vincent van Gogh te ontwikkelen, werd Jantje Hartman uit Klazienaveen winnares. Zij vertelde dat zij de foto-art van Bas Uterwijk had gebruikt om zich te laten inspireren op een Drentse verbeelding van Vincent. 

Haar werk heeft een omvang van 80 x 100 cm. Om dit geschikt te maken voor een grote muurschilderij op de voormalige silo in Veenoord is haar portret door de professionele kunstenaars van De Strakke Hand middels AI-techniek doorontwikkeld.