Wandelspoor 2

Beschrijving

• De voormalige spoorlijn Assen-Stadskanaal-Emmen werd in 1904-1905 aangelegd door de Noord Ooster Locaal Spoorweg Maatschappij (NOLS). De NOLS werd in 1899 in Zwolle opgericht. Eén van de belangrijkste initiatiefnemers was de heer J. Willink, textielfabrikant te Winterswijk die zich al eerder met de aanleg van spoorlijnen in Twente had beziggehouden. De spoorlijn maakte deel uit van het lijnennet van de NOLS dat zich uitstrekte van Zwolle tot Delfzijl. Deze spoorlijnen hadden als doel het Drentse en Groningse platteland beter te ontsluiten. Naast het vervoeren van personen kon men hierdoor de landbouwproducten goedkoper en sneller afvoeren. Zoals bij zoveel lokale spoorwegen het geval was, liep het personenvervoer in de 30-er jaren door de opkomst van de auto en autobus en door de crisis sterk terug. Al in 1939 zou het personenvervoer op de lijn opgeheven worden maar door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog reden nog tot in 1948 personentreinen.
• De wandeling start op de Brink in Gieten. Gieten wordt voor het eerst genoemd in 1221, maar moet al veel ouder zijn gezien de grafheuvels in het Zwanemeerbos dat noordelijk van Gieten ligt. In de 15e eeuw werd de kerk gebouwd en ze dankt haar huidige, weinig Middeleeuwse, uiterlijk aan verbouwingen rond 1850. Tegenover de kerk ligt het voormalige hotel Braams dat in 1617 als herberg werd gebouwd langs de Middeleeuwse route Groningen-Coevorden. Een deel hiervan is terug te zien als zandweg door het Zwanemeerbos. De molen ‘De Hazewind’ is gebouwd in 1833.
• Je verlaat Gieten en wandelt door het Zwanemeerbos. De grillige bomen in dit bos zijn eeuwenlang gebruikt als eikenhakhout. Het hout verdween in de kachels en ovens van de plaatselijke bevolking. De eikenschors diende als grondstof voor de leerlooierij. Het bos is rijk aan archeologie: er zijn meer dan 50 grafheuvels, een akkercomplex uit de ijzertijd en er zijn resten gevonden van een nederzetting uit de Romeinse tijd. De brede zandweg door het bos maakt deel uit van de oude prehistorische weg van Coevorden naar Groningen.
• Je passeert het dorpje Eext en aan de rand vind je de hunebedden D12 en D13. Het hunebed D13 is één van de kleinste hunebedden van Drenthe. De geschiedenis vermeldt nog een fraai voorval: in 1736 was een Eexter boer naar stenen aan het zoeken met een prikstok. Met zijn stok prikte hij in de grond op de plek van het hunebed, toen nog overdekt met aarde. Tot zijn schrik klonk een hol geluid. Naar aanleiding van de klanken heeft het hunebed de bijnaam gekregen van ‘De Stemberg’. Hunebed D12 is een portaalgraf dat is onderzocht en gerestaureerd in 1952. Het ligt tamelijk afgelegen op de Kamp Akkers, een es, net buiten Eext.
• Na de hunebedden loop je door naar het Eexterveld. Het Eexterveld bevat vrij veel reliëf: tussen de zandrug van het Drents Plateau en het Scheebroek met het Scheebroekerloopje ligt bijna 6 meter verschil in hoogte. Dankzij dit hoogteverschil groeien er dotterbloemen, klokjesgentianen, orchideeën, speenkruid en bosanemoontjes. In het zuiden ligt nog een deel van het oorspronkelijke heideveld met aan de rand een aantal omrasterde blauwgraslandjes. Blauwgraslanden zijn te herkennen aan de blauwachtige zweem dankzij de blauwe zegge (een grassoort).
• Het volgende dorp waar je doorheen wandelt, is Anderen dat voor het eerst werd vermeld in 1217. Je passeert een boerderij aan de Hagenend 3 met de schaapskooi van Anderen. Deze boerderij beschikt over het oudst bekende gebint in Noordwest-Europa. Houtdateringen wijzen uit dat de bomen voor de constructie van de boerderij in het laatste kwart van de 14e eeuw gekapt moeten zijn. Ook de constructie van het gebint zelf wijst op hoge ouderdom. In 2011 is deze boerderij door brand verwoest en in 2015 herbouwd met de oorspronkelijke balken. De eiken balken waren zwaar aangetast door de brand, maar die oude balken bleken zo steenhard dat ze na het wegschrapen van de verkoolde delen nog stevig genoeg waren om het enorme rieten dak te dragen.
• Let op: na Anderen loop je richting de provinciale weg N33. Waar de wandelroute en N33 bij elkaar komen, heb je de mogelijkheid om de route in te korten. Dan loop je over de voormalige spoorlijn terug naar Gieten.
• Loop je de lange wandelroute van 18 kilometer dan kom je aan de westkant van de boswachterij Gieten-Borger langs het stroomdal van het Andersche Diep. Je ziet hier houtwallen en kleine groepjes, voornamelijk uit essen bestaande, bosjes. Het particuliere terrein de Heidehof bestaat uit stukjes gras- en heideveld omgeven door statige oude bomen en een fraai, helaas niet toegankelijk, veldje met een grote groep grafheuvels.
• In de boswachterij volg je eerst de gele paaltjes en vervolgens de witte paaltjes. De bomen werden begin vorige eeuw aangeplant voor de houtwinning. Tussen de bomen ligt een aantal vennetjes, omgeven door stukken heide. Langs de witte route kom je een aantal pingoruïnes tegen en ook nog de oude Middeleeuwse weg van Rolde naar Gieten.
• Bij het verlaten van de boswachterij Gieten-Borger kom je bij Eexterhalte. Hier lag vroeger het station Eexterhalte. Een stukje van de spoorweg is hier in ere hersteld. Je loopt nu weer over het tracé van de voormalige spoorbaan langs het Boekweitveentje naar Gieten. Vlakbij ligt het hunebed D14, één van de langste hunebedden van Drenthe.
• Via de voormalige spoorlijn loop je terug naar Gieten. De wandeling ‘Wandelspoor 2’ zit erop. Strijk neer in een plaatselijk café of restaurant en geniet nog even na van deze mooie wandeling.