Wandelspoor

Beschrijving

• De voormalige spoorlijn Assen-Stadskanaal-Emmen werd in 1904-1905 aangelegd door de Noord Ooster Locaal Spoorweg Maatschappij (NOLS). De NOLS werd in 1899 in Zwolle opgericht. Eén van de belangrijkste initiatiefnemers was de heer J. Willink, textielfabrikant te Winterswijk die zich al eerder met de aanleg van spoorlijnen in Twente had beziggehouden. De spoorlijn maakte deel uit van het lijnennet van de NOLS dat zich uitstrekte van Zwolle tot Delfzijl. Deze spoorlijnen hadden als doel het Drentse en Groningse platteland beter te ontsluiten. Naast het vervoeren van personen kon men hierdoor de landbouwproducten goedkoper en sneller afvoeren. Zoals bij zoveel lokale spoorwegen het geval was, liep het personenvervoer in de 30-er jaren door de opkomst van de auto en autobus en door de crisis sterk terug. Al in 1939 zou het personenvervoer op de lijn opgeheven worden maar door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog reden nog tot in 1948 personentreinen.
• De wandeling start bij het NS-station van Assen. Al snel kom je langs landgoed Valkenstijn. Landgoed Valkenstijn is een groene oase van bijna 10 hectare in het centrum van Assen-Oost met oude bomen, lanen, houtwallen en grote weides. Tot 1966 heeft op deze plek een havezate gestaan met de naam 'Vredeveld'. Het is gebouwd in 1650 door de familie Van Welvelde. Later werd het bewoond door de Drentse gouverneur Petrus Hofstede. Rond 1850 werd het bewoond door het echtpaar Augustinus van Valkenstijn (1806-1882) en Louise Darancy (1809-1871), een vermeende onechte dochter van Lodewijk Napoleon. De oprijlaan met het toegangshek, de gracht en het gietijzeren grafmonument met de gemetselde grafkelder van de Van Valkestijns resteren nog.
• Via het Amelterbos laat je Assen achter je en loop je richting landgoed Kamps dat links en rechts van de route ligt. Dit landgoed bestaat uit een klein heideveldje met jeneverbessen, een ven, veel grafheuvels en een fraaie boerderij uit 1588 omgeven door een bos met oude houtwallen. Het landgoed ligt tussen het beekdal van het Deurzerdiep en de es van Balloo.
• Let op: wil je alleen het eerste traject Assen-Deurzerdiep lopen (8 km) dan kun je tussen het Amelterbos en landgoed Kamps teruglopen richting Assen. Je loopt dan het laatste stuk van de wandelroute Wandelspoor.
• Wil je verder lopen richting Rolde dan kom je langs het Tumulibos. Tumuli is het meervoud van het Latijnse woord tumulus dat grafheuvel betekent. In dit gebied zijn ruim 35 prehistorische grafheuvels bewaard gebleven. Ooit zijn er meer dan 150 geweest. De heuvels liggen in een bebost terrein, gelegen tussen de weg Assen-Rolde, ter hoogte van Balloo.
• Richting Balloo passeer je het monument de Balloërkuil. Het is een stuifzandlaagte, die in 1846 door de provincie is aangekocht. Romantisering van de historie en onduidelijke bronnen zorgden voor een diffuse waarheid. In deze mystieke kuil zou in een ver verleden de rechtspraak hebben plaatsgevonden. Puur aardkundig gezien kan dit niet de kuil zijn waar men in de middeleeuwen vergaderd zou hebben. De Balloërkuil is een interessante plek met een fraaie mythe.
• Je vervolgt de voormalige spoorlijn en wandelt Rolde binnen. Het oude stationsgebouw van Rolde zoals dat door de NOLS gebouwd is, wordt nu gebruikt als woonhuis. De Nederlands Hervormde Kerk dateert uit de 15e eeuw, maar opgravingen hebben uitgewezen dat op deze plaats al in de 9e of 10e eeuw een houten kerk heeft gestaan. In de 13e eeuw werd deze vervangen door een stenen kerk. De koorvensters zijn voorzien van gebrandschilderde ramen. Zij symboliseren de vroegere zes dingspelen van Drenthe. Dingspelen waren gebieden die in Drenthe waren ingesteld ten behoeve van de rechtspraak.
• Ten oosten van Rolde liggen twee hunebedden (D17 en D18). Deze behoren tot de bekendste van Nederland. De stenen vormden de grafkamer waar overheen een heuvel was opgeworpen. Hunebedden werden gebruikt als gemeenschappelijk graf.
• Let op: wil je alleen tot en met het tweede traject (Assen-Deurzerdiep lopen (8 km) + Deurzerdiep-Rolde (5 km) lopen dan kun je vanuit Rolde teruglopen richting Assen. Je loopt dan het laatste stuk van de gehele wandelroute Wandelspoor.
• Na de hunebedden stap je lekker door richting Anderen. Je passeert een boerderij aan de Hagenend 3 met de schaapskooi van Anderen. Deze boerderij beschikt over het oudst bekende gebint in Noordwest-Europa. Houtdateringen wijzen uit dat de bomen voor de constructie van de boerderij in het laatste kwart van de 14e eeuw gekapt moeten zijn. Ook de constructie van het gebint zelf wijst op hoge ouderdom. In 2011 is deze boerderij door brand verwoest en in 2015 herbouwd met de oorspronkelijke balken. De eiken balken waren zwaar aangetast door de brand, maar die oude balken zijn zo steenhard dat ze na het wegschrapen van de verkoolde delen nog stevig genoeg waren om het enorme rieten dak te dragen.
• Je verlaat Anderen en loopt ten zuiden van het uitgestrekte heidegebied van het Balloërveld via Rolde terug naar Assen. De wandeling ‘Wandelspoor’ zit erop. Strijk neer in een plaatselijk café of restaurant en geniet nog even na van deze mooie wandeling.